een middagdip? met deze tips los je het op!
De middagdip, wie kent het niet? Ergens tussen 2 en 5 verdwijnt je energie als sneeuw voor de zon en zou je het liefst een dutje willen doen! Dat er naast het ritme van seizoenen ook een 24-uurs klok bestaat weten we allang. Denk bijvoorbeeld aan het slaap/waak ritme. Je wordt wakker als de zon opkomt en als het donker is wil je lichaam slapen. Als je de biologische klok van de dag volgt voel je je goed met voldoende energie en roei je als het ware met de stroom mee. Maar als jouw ritme uit de pas loopt zwem je eigenlijk tegen de stroom in en – niet erg efficiënt en heel erg vermoeiend!
Vraag jij jezelf wel eens …
“Hoe voel ik me tussen 2 en 6 uur ’s middags?” Ben je fit en wakker of stort jij halverwege de middag helemaal in en heb je onbedaarlijke cravings: snoep, chocola, koffie, een zakje chips of móet je een ‘power nap’ doen? Heb jij die beruchte middagdip dan is jouw dagritme waarschijnlijk niet hetzelfde als je biologische klok. Maar voel je je zwaar en moe direct ná de lunch? Dan is de kans groot dat het probleem zich in je spijsverteringsgestel bevindt.
Voordat je je middagdip onderhanden neemt is het handig om eerst je spijsvertering te onderzoeken!
Heb jij een food-coma?
Heb je haast, sta je onder druk of heb je last van stress, dan kun je volgens Ayurveda beter niet eten. Staand eten, eten terwijl je loopt, auto rijdt of terwijl je aan het werk bent activeert namelijk je orthosympatische (fight-or-flight) systeem.
Bij het fight-or-flight systeem ben je alert op gevaar, je hart gaat sneller kloppen. Er wordt meer bloed door je aderen gepompt, je gaat sneller ademhalen en je spijsverteringssysteem wordt stop gezet. Handig als je in een gevaarlijke situatie zit, maar niet zo nuttig als je aan het eten bent. Eten wat namelijk niet direct verwerkt kan worden kan allerlei vervelende klachten veroorzaken, waaronder moeheid! Je wil juist het parasympatische (rest-and-digest)systeem gebruiken. Dat zorgt ervoor dat je hart zijn normale ritme heeft, bloed niet meer met een snel tempo door je lichaam racet en je spieren ontspannen zijn. Je lichaam komt tot rust en je spijsvertering staat klaar om aan het werk te gaan – je eten wordt goed verteerd, alle voedingstoffen worden opnemen en je stofwisseling is hoe het moet zijn. Door de tijd te nemen om rustig te eten kan je spijsverteringsgestel goed werken en voorkom je die vervelende lunch-dip.
De voordelen van rustig eten:
- Grotere productie van spijsverteringssappen
- Een snellere darmwerking
- Een versnelde bloedaanvoer naar het spijsverteringsstelsel
- Een snellere nierwerking
- Verlaagde de hartslag- en ademhalingsfrequentie
- En het allerbelangrijkste, géén lunch-dip!
Neem je wel de tijd voor je eten maar lossen je klachten niet op? Dan is het goed om verder te kijken hoe je je spijsvertering kan resetten en versterken.
Wanneer eet je de meeste calorieën?
Je spijsvertering is volgens Ayurveda het sterkst wanneer de zon op zijn hoogste punt staat – tussen 12 en 2 ‘s middags. Volgens een studie van de University of Illinois in Chicago hebben mensen die ’s avonds de grootste maaltijd eten een slechtere bloedsuikerspiegel dan mensen die met de lunch of zelfs het ontbijt de meeste calorieën eten. De grootste maaltijd van de dag kun je dus het beste eten als je het meest actief bent – je eet namelijk omdat je energie nodig hebt!
Waar komt die middagdip dan vandaan?
Je biologische klok geeft je brein tussen de middag een seintje dat het niet lang meer duurt voordat er nieuwe energie wordt aangevoerd. Hoewel je hersenen maar 2% innemen van je lichaam, vragen ze 20% van alle energie. Voor de hersenen is glucose vrijwel de enige energiebron. Hierin zijn ze uniek. Andere delen van het lichaam kunnen de brandstof die ze nodig hebben ook halen uit vetten en eiwitten, maar voor de hersenen is dat lastig. Kortom: je brein heeft glucose hard nodig voor alle taken die uitgevoerd moeten worden – nadenken, onthouden, leren, het aansturen van je spieren en het verwerken van de prikkels die de zintuigen doorgeven. Vata, verantwoordelijk voor alle prikkeloverdrachten en voor je héle zenuwgestel is op haar piek tussen 2 en 6 uur ’s middags. Tel deze twee bij elkaar op, de vraag van Vata én de vraag van je biologische klok en je begrijpt dat er nogal wat brandstof nodig is. Bestond jouw lunch uit een salade die je aan je bureau hebt opgegeten, een handvol noten, een appel en een koffie, dan heeft je brein daar simpelweg niet genoeg aan.
Het gevolg is eenvoudig. Als de brandstof op is sturen je hersenen een ‘noodsignaal’ en je móet iets zoets, die extra koffie, een zakje chips of een dutje. Alles om glucose aan te leveren. Deze tussendoortjes zorgen ervoor dat je bloedsuikerspiegel razendsnel omhoog gaat. Je voelt je weer goed en kunt er even tegenaan. Maar ‘what goes up must come down’ … en aan het eind van de middag kom je in de volgende dip. Voor de meeste mensen hét moment even bij te komen met een glaasje wijn met wat lekkers. Een uitgebreide snack zorgt ervoor dat je minder trek hebt in het avondeten maar wel weer wat lust rond een uur of 10, net wanneer je biologische klok je lichaam vertelt dat het tijd is om te slapen … en zo kom je in een vicieuze cirkel terecht van pieken en dalen.
De oplossing is het patroon doorbreken
En dat is eenvoudiger dan je denkt!
Een gebalanceerde volwaardige lunch zorgt ervoor dat je voldoende energie hebt om de hele middag door te komen. Geen pieken en dalen, geen highs en geen dipjes maar een constante bloedsuikerspiegel die je lichaam voorziet van voldoende energie om de hele dag fit en vrolijk door te komen.
Dit helpt:
- Zorg dat je ontbijt voldoende hoogwaardige voedingsstoffen bevat waarmee je het tot de lunch uithoudt
- Maak van je lunch de grootste (en als dat niet kan) een gezonde, volwaardige maaltijd
- Eet rustig, kauw goed en zorg voor een aangename omgeving
- Maak na het eten een ommetje en ontspan, rest and digest! Hiermee geef je je parasympatische systeem de ruimte om je eten goed te verwerken
- Neem een lichte avondmaaltijd
- Vermijd snacks. Zo leert je lichaam weer te vertrouwen op je eigen, natuurlijke biologische klok!
Wil je weten of jouw spijsvertering in goede conditie is? Neem gerust contact op, daar ben ik voor!
Bronnen:
https://lifespa.com/afternoon-crash/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5969247/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23512957/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6023993/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3900881/